ردپای محکم استرس در ریزش موی سکه‌ای:
ریزش موی سکه‌ای یا آلوپسی آره‌آتا یکی از انواع ریزش مو است که به دلیل نمود واضح، برای فرد بسیار ناراحت‌کننده است. این اتفاق ناشی از اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن است و استرس در بروز و تشدید آن نقش مهمی دارد. ریزش موی سکه‌ای معمولا در جوانان ظاهر می‌شود اما در سنین کودکی نیز دور از انتظار نیست.
علت ابتلا به ریزش موی سکه‌ای چیست؟
«آلوپسی آره‌آتا» یا ریزش موی ناحیه‌ای یا سکه‌ای یک بیماری خودایمن است. ابتلا به بیماری موجب می‌شود سلول‌های لنفوسیت، اطراف فولیکول مو را احاطه کنند و مانند شوکی که به موها وارد می‌شود، موها به شکل ناگهانی دچار ریزش شوند. این اتفاق ممکن است موهای سر، ابرو، ریش یا هر ناحیه‌ای از بدن را درگیر کند اما از آنجا که این التهاب و انتشار لنفوسیت‌ها در اطراف پیاز مو باعث تخریب دائمی فولیکول مو نمی‌شود، می‌توان به درمان و بازگشت موها امیدوار بود. با توجه به وسعت ناحیه درگیرکننده، برای بیماری اسامی مختلفی استفاده می‌شود. در بعضی افراد فقط محدود به یک یا چند ناحیه جزیی است، گاهی باعث ریزش تمام موهای سر و ابرو خواهد بود که «آلوپسی توتالیس» گفته می‌شود و در بعضی موارد نیز تمام موهای بدن می‌ریزند که «آلوپسی یونیورسالیس» نام دارد.
آیا بیماری‌های دیگری در این نوع ریزش مو تاثیر دارند؟
از آنجا که این بیماری خودایمن است، گاهی همراهی با دیگر بیماری‌های خودایمن مانند کم‌کاری تیروئید، ویتیلیگو و… نیز ممکن است دیده شود. البته ابتلا به این بیماری‌ها ارتباطی به آلوپسی آره‌آتا ندارد و صرفا همزمانی و همراهی خواهد بود.
چه عواملی در بروز ریزش موی سکه‌ای نقش دارند؟
عوامل متعددی در بروز این بیماری نقش دارند اما مهم‌ترین آنها استرس است. در واقع بیشترین مبتلایان به ریزش موی سکه‌ای استرس شدید و ناگهانی را تجربه کرده‌اند.
اقدامات درمانی برای بهبود ریزش موی سکه‌ای:
در برخورد با این بیماران ابتدا باید عامل زمینه‌ای و زمینه استرس بررسی شده و سپس روند درمان آغاز شود. همیشه در موارد محدود از درمان‌های موضعی مانند استروئیدها و محرک‌های رویش موها استفاده می‌شود تزریق استروئید در ضایعه توسط پزشک و با دوز استاندارد هم یک راه درمان است. در مواردی که وسعت بیماری زیاد است و سیر سریع دارد، حتما تجویز داروهای خوراکی مانند استروئیدهای سیستمیک و داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن لازم است.
طبیعتا اگر از داروهای قوی با دوز بالا استفاده شود، روند بهبود سریع اتفاق می‌افتد اما با قطع دارو ممکن است دوباره ریزش آغاز شود. همچنین از آنجا که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی معمولا عوارض خاصی دارد خیلی باید با احتیاط تمام جوانب را درنظر گرفت. مهم‌ترین قسمت کنترل بیماری، کنترل استرس است و بیمار باید از آرامش و حمایت برخوردار شود.
چرا اقدامات درمانی در بعضی بیماران موثر نیست؟
در بعضی بیماران پاسخ به درمان عالی است، بیشتر موها رویش پیدا می‌کنند و بیماری عود ندارد اما چند مساله در بیماری مطرح است که اگر در فرد دیده شود، امید چندانی به درمان نخواهد بود، مثل ابتلا به بیماری در سنین کودکی، بروز بیماری در قسمت‌های حاشیه سر، ابتلا به ریزش موی سکه‌ای در افراد دارای زمینه درماتیت آتوپیک و تظاهر اولیه ریزش مو به‌شکل گسترده و شدید.
اگر بیماری ناشی از موارد ذکر‌شده باشد، نمی‌توان پاسخ به درمان مطلوبی را انتظار داشت و معمولا نیاز به اقدامات طولانی خواهد بود.
اگر درمان‌های معمول موثر نباشد، می‌توان کاشت مو انجام داد؟
در مواردی که پاسخ به درمان خوبی ندارند، امکان کاشت مو به‌هیچ وجه امکان ندارد زیرا پیاز مو بیمار است و کاشت مو نتیجه‌ای نخواهد داشت.
آیا ممکن است مصرف بعضی داروها زمینه‌ساز ریزش موی سکه‌ای شوند؟
در مبتلایان به سرطان که تحت شیمی‌درمانی قرارمی‌گیرند، موهای در فاز رشد دچار توقف می‌شود و اصطلاحا ریزش مو ناشی از شیمی‌درمانی اتفاق می‌افتد اما ریزش مو ناحیه‌ای ارتباطی با مصرف داروها ندارد.
استعمال دخانیات و تغذیه در بروز این مشکل نقش دارند؟
استعمال دخانیات و کمبودهای تغذیه‌ای ارتباطی با ریزش موی سکه‌ای ندارد و مانند دیگر بیماری‌های خودایمن وابسته به عملکرد سیستم ایمنی بدن است.
اقدامات آرایشی مانند رنگ‌کردن موها می‌تواند بیماری را تشدید کند؟
رنگ‌کردن و دکلره موها ارتباطی با ریزش موی سکه‌ای ندارند زیرا این اقدامات روی ساقه موها انجام می‌شود اما این بیماری بر ریشه موها تاثیر می‌گذارد.
ریزش موی سکه‌ای را می‌توان نوعی ریزش مو ارثی دانست؟
ریزش موی سکه‌ای را نمی‌توان بیماری ارثی و ژنتیک نامید اما گاهی زمینه خانوادگی در بروز آن نقش دارد و در یک خانواده چند نفر چنین سابقه‌ای را دارند.
این بیماری در چه سنینی شایع‌تر است؟
معمولا بیماری در سنین جوانی بروز پیدا می‌کند. در سنین سالمندی زمانی که موها سفید شوند، فرد مبتلا نمی‌شود یا در صورت ابتلا نیز موهای سفید ریزش ندارند. در کودکان ممکن است تحت‌تاثیر شرایطی مانند مدرسه یا تولد فرزند دیگر در خانواده که با تنش شدید روانی همراه باشد، اتفاق بیفتد.
اختلال در عملکرد ایمنی بدن به فولیکول‌های مو آسیب می‌رساند.
شوک‌های عصبی؛ مهم‌ترین عامل ریزش موی سکه‌ای:
ریزش موی سکه‌ای جزو بیماری‌های خود ایمن است و فولیکول‌های مو به‌عنوان عامل مهاجم توسط سلول‌های ایمنی شناخته می‌شوند و از بین می‌روند. رژیم‌های سختگیرانه نیز در بروز این بیماری نقش دارند اما آنچه در مورد ریزش موی سکه‌ای کاملا اثبات شده، شوک‌های عصبی و استرس‌های روانی است. استرس‌های فیزیکی و روانی با ریزش موها رابطه تنگاتنگی دارند که در موارد شدید می‌تواند منجر به ریزش جدی موها شود و تا 8 ماه نیز ممکن است ادامه یابد. عمل جراحی سنگین، فوت یکی از عزیزان و ابتلا به بیماری‌های جدی از جمله این موارد استرس‌زا هستند. طی دوران شیوع کروناویروس نیز حتی برخی افراد به‌دلیل نگرانی در مورد ابتلا اعضای خانواده به بیماری دچار ریزش موی سکه‌ای شده‌اند.
به‌طور کلی، استرس از دو جهت بر سلامت فرد اثرگذار خواهد بود؛ اول با تاثیر بر رفتارهای مرتبط با سلامت مانند مصرف دخانیات، الکل و… و دوم با تاثیر بر سیستم‌های فیزیکی بدن.
مدیریت استرس لازمه موفقیت در زندگی و برخورداری از سلامت جسمی و روانی است و در شرایطی مانند ریزش مو به‌جای ناامیدی بهتر است از کمک‌های روان‌شناس کنار درمان‌های لازم توسط پزشک بهره‌مند شد.استرس رابطه تنگاتنگی با ریزش موها دارد.
