همه چیز درمورد لیزر موهای زائد:
تاکنون در جهان هیچ روشی بهتر و موثرتر از لیزر برای درمان نواحی پُر مو یا موی زائد یافت نشده است و روشهای دیگر به اندازه لیزر نمیتواند چندان موثر بوده و اثر ماندگاری داشته باشد. در ادامه بهطور کامل به توضیح لیزر موهای زائد، عوارض لیزر موهای زائد، تعداد جلسات درمانی موردنیاز، مراقبتهای قبل و بعد از لیزر پرداخته میشود.
3
لیزر چیست؟
لیزر، نوری تک رنگ و یک طولموج مشخص است. در لیزر موهای زائد عمدتا نور لیزر در رنگدانه (ملانین) که در موها به وفور یافت میشود، جذب شده و سبب تخریب سلولهای سازنده مو میشود و به همین دلیل است که هرقدر مو ضخیمتر و مشکیتر باشد، رنگدانه (ملانین) بیشتری دارد که نور لیزر را بهتر جذب کرده و راحتتر از بین میرود. در عین حال چون ملانین در خود پوست هم وجود دارد هرچه مقدار آن کمتر باشد، یعنی بیمار رنگ پوستش روشنتر و سفیدتر باشد، انرژی کمتری در پوست جذب شده و احتمال سوختگی ناشی از لیزر مو کمتر میشود.
4
کدام بیماران برای لیزر موهای زائد مناسبتر هستند؟
بیمار ایدهآل، بیماری است که پوستی روشن اما مویی مشکی و ضخیم داشته باشد. انتظاراتش واقعگرایانه بوده و اختلال هورمونی نداشته باشد. هر چند که با پیشرفتهایی که در زمینه لیزر و روشهای سرد کردن پوست به وجود آمده است بیمارانی که پوستهای تیرهتر دارند را هم میتوان به شکل موثری درمان کرد. در مورد موهای بلوند، سفید یا قرمز کاهش دائمی موهای زائد غیرممکن است.
5
چه مراحل و بررسیهایی قبل از انجام لیزر باید صورت بپذیرد؟
فردی که قصد لیزر موهای زائد در نواحی مختلف بدن خود را دارد باید از جهات مختلف مورد بررسی و معاینه قرار بگیرد تا بهترین نتیجه را از لیزر بهدست بیاورد. مواردی را که یک پزشک پوست و مو برای رفع موهای زائد باید در نظر بگیرد عبارتند از:
1- ابتدا در مورد انجام یا عدم انجام لیزرهای قبلی، دفعات آنها و نتایج آنها صحبت میشود، متاسفانه اکثر افراد اطلاع درستی از نوع دستگاه لیزر قبلی خودشان ندارند و فقط به صرف تبلیغات و یا قیمت مناسب آن مراجعه کردهاند.
2- وجود اختلالات هورمونی و علائمی که به نفع آنها وجود دارد (مثل نامنظمی سیکل قاعدگی، ریزش موی سر، جوشهای مکرر صورت و سابقه نازایی)؛ از آنجا که اختلالات هورمونی در بسیاری از بیماران پُرمو دیده میشود حتما بیمار باید از این جهت بررسی شود و گرنه درمان با لیزر تاثیر نداشته و به درازا خواهد کشید.
3- مصرف بعضی داروها که میتوانند منجر به رویش موهای زائد شوند؛ مانند کورتونها، داروهای هورمونی و ماینوکسیدیل که در این گونه بیماران لیزر اثر مناسب را نخواهد داشت.
4- وجود بعضی بیماریها مثل پسوریازیس، لیکن پلان، ویتلیگو (برص)؛ در این بیماران احتمال پیدایش ضایعات جدید از نوع همان بیماری در محل لیزر وجود دارد، مخصوصا اگر ناحیه دچار سوختگی با لیزر شود.
5- سابقه اسکار هیپرتروفیک یا کلوئید (گوشت اضافه محل عمل) که انجام لیزر در این بیماران احتمال دارد، باعث ایجاد اسکار هیپرتروفیک شود و بهتر است لیزر انجام نشود، البته باید گفت که بیشتر با سوختن پوست با لیزر این احتمال بیشتر میشود.
6- فردی که سابقه تبخال مکرر دارد باید از ۲۴ ساعت قبل تا یک هفته بعد از لیزر از داروهای ضدتبخال مثل آسیکلوویر استفاده کند.
7- در صورتی که بیمار سابقه عفونت فعال مثل جوش چرکی یا هر کانون عفونی دیگری در محل لیزر مو داشته باشد باید تا زمان درمان آن عفونت، لیزر را عقب انداخت.
8- به هر روشی که فرد باعث برنزهشدن پوست خود شده باشد، اعم از آفتابگرفتن یا سولاریم، احتمال سوختگی پوست و ایجاد لک به دنبال لیزر بسیار زیاد است. در این بیماران بهتر است درمان تا زمان از بین رفتن رنگ برنز، به تعویق بیفتد و در این مدت بیمار از ترکیبات ضدلک و ضدآفتاب استفاده کند.
9- بررسی وجود تاتو، خال یا ککومک در محل لیزر زیرا انجام لیزر مو میتواند باعث کمرنگ شدن این ضایعات شود و باید از قبل به بیمار در مورد این مسئله تذکر داد، البته این درصورتی است که روی محل تاتو لیزر مو انجام شود و اگر لیزر روی تاتو زده نشود مشکلی پیش نمیآید.
10- اگر بیمار ازا ایزوترتینویینها مثل راکوتان که برای درمان جوشهای مقاوم به کار میرود، استفاده کند، باعث حساس شدن شدید پوست به نور لیزر و افزایش احتمال سوختگی و اسکار و لک میشود و حداقل ۶ ماه باید لیزر مو را عقب انداخت، البته اگر روآکوتان با دوز خیلی کم مثلا یک تا دو عدد در هفته مصرف میشود و پوست فرد هم روشن است، احتمال این عارضه بسیار کم است.
6
چه تعداد جلسه برای درمان موهای زائد نیاز است؟
پاسخ قطعی و دقیقی به این سؤال نمیتوان داد چون بسته به فرد و محل مورد درمان و همچنین نوع دستگاه و پارامترهایی که با آن روی فرد لیزر انجام میشود، تعداد جلسات متفاوت است؛ مثلا تعداد جلسات لیزر موهای صورت بیشتر از تعداد جلسات ناحیه ساق پا میباشد و در کل بهطور متوسط 6 تا 8 جلسه درمان نیاز است ولی ممکن است بیشتر یا کمتر باشد. برای کاهش دائمی باید به محض رشد موها دوباره لیزر را تکرار کرد که به مرور تکرار لیزر تعداد موها کمتر و نازکتر شوند.
در صورت وجود زمینه اختلالات هورمونی، مثل افرادی که دچار تنبلی تخمدان هستند و یا مجبور به مصرف داروهای هورمونی هستند، به درازا میکشد.
7
اثرات لیزر بر روی موهای زائد چیست؟
کاهش تعداد موها، کاهش سرعت رشد، نازکشدن موها، کمرنگتر شدن موها که همه اینها منجر به طبیعیتر شدن منظره محل درمان میشود. لیزرهایی که در کاهش موی زائد به کار رفتند با ساطع کردن طول موجی اختصاصی برای تخریب مو، هم نتایج بسیار عالی داشتند و هم حداقل عوارض جانبی را داشتند.
در درمان لیزری مشکلات پوست و مو باید در ابتدا مولکولهای خاصی را به عنوان هدف درمان انتخاب کرد و این مولکولهای هدف هستند که با جذب انرژی لیزر باعث بروز تغییرات بالینی و علائم بهبود در منطقه درمان شده میگردند. در درمان موهای زائد، هدف همان رنگدانه (ملانین) موجود در ریشه و یا به اصطلاح پیاز مو (فولیکول مو) است. انرژی ساطع شده از منابع لیزری توسط این رنگدانه جذب شده و گرمای زیادی به ریشه، یا پیاز مو میدهد که باعث تخریب ریشه مو و عدم رشد مجدد مو میشود.
8
ساختار مو:
موفقیت درمان موهای زائد به چندین عامل بستگی دارد: رنگ مو، تیپ پوستی (از نظر میزان روشن یا تیره بودن پوست)، ضخامت مو، نوع دستگاه لیزر تعداد جلسات درمان و تجربه شخصی که با لیزر کار میکند. بهطور خلاصه میتوان گفت بهترین نتایج از بین بردن موهای زائد با لیزرها در افراد با رنگ پوست روشن و موهای تیره و ضخیم به دست میآید. در افراد با تیپ پوستی تیره، خطر جذب بیشتر اشعهی لیزر توسط رنگدانههای موجود در پوست و ایجاد عوارض جانبی، مثل سوختگی پوست وجود دارد.
موهای سفید نیز فاقد ملانین یا رنگدانه بوده و بنابراین قادر نیستند اشعه لیزر را جذب کنند.
موهای بلوند و بور نیز ملانین کمتری داشته و نسبت به موهای تیره میزان جذب لیزر کمتری دارند و به همین دلیل، کمتر به درمان پاسخ میدهند. هرقدر مو ضخیمتر و مشکیتر باشد، ملانین بیشتری دارد و نور لیزر را بهتر جذب کرده و راحتتر از بین میروند و در عین حال چون ملانین در خود پوست هم وجود دارد، هرچقدر مقدار آن بیشتر باشد، یعنی پوست تیرهتر باشد، احتمال جذب لیزر توسط پوست هم بیشتر میشود و احتمال سوختگی بالا میرود، بنابراین بهتر است قبل از لیزر پوست را با تجویز داروهای روشنکننده، روشنتر کرد.
در مورد درمان خانمهای مبتلا به اختلالات هورمونی و پرمویی میافزاید، میبایست در کنار درمان داروئی اختلالات هورمونی، همزمان به درمان پرمویی آنها با لیزر اقدام کرد و وجود این اختلالات مانع درمان افراد مبتلا با لیزر نمیشود، ولی امکان به درازا کشیدن طول درمان وجود دارد، به این معنی که این افراد امکان دارد هر ساله یکی دو جلسه لیزر تکمیلی نیاز داشته باشند.
9
چه آمادگیهایی برای انجام لیزر باید داشت؟
از ۲ تا ۶ هفته قبل از جلسه لیزر، بیمار باید از کندن مو به وسیله موم و الکترولیز خودداری کند اما میتواند از تراشیدن یا کرمهای موبر استفاده کند. برای صورت دو هفته قبل و برای اندامها ۴ تا ۶ هفته قبل از کندن مو از ریشه به هر روشی بهجز تراشیدن و کرم موبر خودداری شود. آفتاب گرفتن ممنوع است و باید از ترکیبات ضدآفتاب استفاده کند.
روز قبل لیزر؛ ناحیه مورد درمان را بتراشد به نحوی که تنها یک میلیمتر از نوک مو از پوست بیرون باشد. اگر بیمار سابقه تبخال دارد مصرف آسیکلوویر را شروع کند.
10
فاصله جلسات لیزر موهای زائد از هم چقدر است؟
فاصله بین جلسات لیزر، بستگی به محل لیزر دارد. بهترین معیار فاصله بین جلسات لیزر درمانی، زمانی است که طول میکشد تا تعداد قابل توجهی از موها در بیاید ولی بطور معمول حدود 3 هفته است.
بیمار ایدهآل، بیماری است که پوستی روشن اما مویی مشکی و ضخیم داشته باشد. انتظاراتش واقعگرایانه بوده و اختلال هورمونی نداشته باشد. باید توجه داشته باشید که در بسیاری از تبلیغات عوامفریبانه جلسات لیزر درمانی را با قیمت به ظاهر پایین ارائه میدهند ولی از آن طرف هر ماه یک بار تکرار میکنند و در ابتدا هیچ تضمینی از نظر تعداد جلسات به فرد نمیدهند و چه بسا تا ۱۵ الی ۲۴ جلسه فرد را تحت درمان قرار دادهاند، ولی باز هم نتیجه کامل نبوده و بالاخره مجبور میشوند به مراکز معتبرتر که دارای دستگاههای بهتر و استاندارد هستند، مراجعه کنند.
البته باید تأکید کرد که میزان پاسخدهی هر منطقه از بدن و هر فرد بسته به تراکم و ضخامت و نوع تیپ پوستی متفاوت است و شاید برخی افراد به جلسات بیشتری نیاز داشته باشند و یا برعکس با جلسات کمتری به نتایج دلخواه برسند.
11
بین جلسات لیزر چه اقدماتی لازم است؟
معمولا قبل و در بین جلسات درمان نباید از روشهایی از قبیل بند انداختن، اپیلاسیون، یا کندن موها استفاده کرد و این روشها را باید از حداقل دو هفته قبل از جلسهی لیزر درمانی، برای صورت و یک ماه قبل برای بدن، متوقف کرد و موهای منطقه را صرفا باید با تیغ اصلاح کرد.
چه مراقبتهایی پس از لیزر صورت میگیرد؟
ممکن است بلافاصله پس از لیزر، قرمزی در محل وجود داشته باشد. معمولا نیازی به استفاده از قرص مُسکن نیست. در اغلب حالات سرخی حاصل از درمان لیزری بیش از چند ساعت پایداری ندارد و مالیدن پماد اکسید زینک یا کرمهای ترمیمکننده بعد از لیزر برای از بین بردن این حالت کفایت میکند.
محافظت ناحیه تحت درمان از اشعه خورشید نیز امر مهمی است که به همین دلیل از فرآوردههای ضدآفتاب با عوامل محافظتی بالا استفاده میگردد.
گاهی ممکن است رشد موی لیزر شده یک تا دو هفته بعد از لیزر هم ادامه پیدا کند و بعد از آن بریزد.
